Hyperventilatie
De term hyperventilatie betekent letterlijk ‘te veel ademen’ of ‘meer ademen dan nodig is voor het lichaam’. Je haalt dan adem alsof je je enorm inspant. Dit komt bijvoorbeeld voor bij angst, paniek of stress. Dan ontstaat een abnormale situatie, waarbij je sneller gaat ademen en te veel koolzuur uitademt.
Ons lichaam gebruikt de zuurstof die we inademen om voedingsstoffen te verbranden. Tijdens dit verbrandingsproces ontstaat koolzuur(gas) oftewel koolstofdioxide. Dit ademen we weer uit.
Bij te weinig zuurstof in het bloed, maar vooral bij te veel koolzuur, gaat er een signaal naar het ademcentrum in de hersenen. Hierdoor ga je sneller ademen. Daardoor komt meer zuurstof het lichaam in en voert het lichaam meer koolzuur af. Een tekort aan zuurstof en een teveel aan koolzuur ontstaat bijvoorbeeld tijdens het sporten. Je gaat dan sneller ademen om voldoende zuurstof binnen te krijgen en het teveel aan koolzuur kwijt te raken. Dit is normaal en gezond.
Bij hyperventilatie ga je sneller ademen zonder dat uw lichaam daar behoefte aan heeft. Daardoor adem je teveel koolzuur uit. Het lichaam wil de concentratie van koolzuur in het bloed zoveel mogelijk constant houden. Als het koolzuurgehalte in het bloed te snel daalt, probeert het lichaam de gevolgen van dit verlies aan koolzuur te beperken. De bloedvaten in de hersenen trekken samen, de prikkeling van ons sympathische zenuwstelsel veroorzaakt symptomen als duizeligheid, tintelingen, wazig zien en hartkloppingen. De ademhaling kan zelfs geremd worden, dit treedt bijvoorbeeld op bij flauwvallen.
Bij een aanval van acute hyperventilatie heb je de neiging om steeds sneller door de mond te ademen. Dit doe je om meer lucht binnen te krijgen. Dit heeft een averechts effect: om de aanval te stoppen, moet je juist minder lucht binnenkrijgen.
Ga daarom bij een aanval rustig zitten of liggen en probeer kalm door de neus in te ademen (3/4 seconden) door de mond uit te ademen (7/8 seconden) om daarna je adem (3/4 seconden) vast te zetten. Doe dit ongeveer 10 minuten.
Een ander middel kan bijvoorbeeld zijn om te gaan bewegen (wandelen/rennen/fietsen), dit verhoogt de productie van koolzuur in het lichaam. Je verbruikt meer zuurstof, er ontstaat meer koolzuur. Het kan daarom helpen om een eind te gaan wandelen te gaan rennen of te gaan fietsen als je een aanval op voelt komen.
De mooiste oplossing is ademoefeningen toe te passen waarmee je de ademhaling weer onder controle krijgt. Het is immers niet altijd mogelijk om precies op het juiste moment te gaan fietsen, rennen of wandelen. En ook dit kan dan weer voor paniek zorgen, waardoor de klachten erger worden.